Khi màn đêm buông xuống sâu hơn, tâm trí tôi lại thường trôi theo những suy tưởng về cách thức mà những giáo huấn từ cách đây hàng ngàn năm, trải qua biết bao biến cố lịch sử, mà đến nay vẫn giữ được sự thuần khiết để hậu thế tiếp cận. Đã có lúc tôi từng hình dung "Kho Tàng Pháp Bảo" là một khái niệm vô cùng vĩ mô, như một thư viện đồ sộ lưu giữ những bản kinh viết tay quý hiếm hoặc những định dạng số hóa của công nghệ ngày nay. Nhưng thực ra, mình cảm giác nó giống như một cái mỏ neo hơn. Một thực thể giúp tâm thức không bị cuốn phăng đi bởi những xu hướng nhất thời hay các cách diễn giải "dễ dãi" của thế giới hiện đại.
Mình tự hỏi, nếu không có cái kho tàng ấy —không có Tam Tạng Pāḷi, rồi mấy bản Chú giải, Phụ chú giải mà các bậc tiền bối đã dày công giữ gìn— thì chắc đạo Phật bây giờ chắc đã biến thành một thứ triết lý tâm linh pha tạp nào đó rồi. Xã hội thường có khuynh hướng làm cho giáo luật trở nên "thoải mái" hơn, cho tương đồng với phong cách sống vội vã ngày nay, song chính sự "đơn giản hóa" cực đoan đó có lúc lại tiêu diệt cái hồn thực sự của Chánh Pháp. Tôi tin rằng Chánh Pháp sẽ không biến mất một cách đột ngột. Giá trị của nó cứ thế mờ nhạt và loãng dần theo từng bước tiến của thời gian, cho tới khi con người chẳng còn ý niệm gì về mục tiêu giải thoát nguyên bản.
Lúc đọc qua các tạng kinh, tôi thấy có chút lo lắng về bổn phận "gìn giữ" giáo pháp. Đây không chỉ là việc lưu giữ những cuốn sách sạch sẽ trên giá kệ, mà là giữ cho cái chuẩn mực ấy nó còn sống trong chính check here mình. Có thể coi Pháp Bảo như một hệ quy chiếu chuẩn mực. Khi mình nghe một quan điểm mới, hay một cách tu tập "lạ", mình có cái để đối chiếu. Nếu không có bộ chuẩn ấy, mình dễ bị dắt mũi bởi cảm xúc cá nhân hoặc bị lệ thuộc vào những cảm giác thoáng qua. Tu tập theo cảm tính thì việc đi chệch hướng là điều khó tránh khỏi, đó là bài học mà tôi đã từng phải trả giá không ít lần.
Một điều thú vị là kho tàng Pháp này không chỉ dành cho hàng ngũ tu sĩ. Là một cư sĩ, tôi nhận thấy mình cũng mang trên vai một phần trọng trách. Trách nhiệm ở đây không có nghĩa là đi giáo hóa cho bất kỳ ai, mà là học cho đúng, hiểu cho kỹ để không làm sai lệch cái bản chất vốn có. Nếu thiếu đi sự thực hành, Pháp Bảo chẳng khác nào một khối tri thức vô hồn, là những di sản nằm im trong các bộ kinh điển. Chỉ khi ta dùng Pháp bảo làm gương soi cho thân nghiệp và khẩu nghiệp hoặc vào những lúc tâm thức bất ổn, thì lúc đó Pháp Bảo mới thực sự xoay vần.
Nghĩ đến việc các thế hệ đi trước cứ bền bỉ tụng đọc, chép tay, và xác minh từng từ ngữ một để kế thừa, tôi tự nhận thấy mình còn nhiều lười biếng. Mình có mọi thứ trong tầm tay, chỉ cần một cái chạm trên điện thoại là có đủ kinh sách, nhưng chính sự "sẵn có" này đôi khi lại làm ta mất đi sự trân trọng cần thiết. Việc bảo vệ Chánh Pháp dường như rất lớn lao, nhưng có lẽ nó bắt nguồn từ hành động đơn giản: chịu khó ngồi xuống, đọc một đoạn kinh thật chậm, rồi tự hỏi mình có đang sống đúng như thế không. Chẳng cần gì hào nhoáng, chỉ cần sự thành thật với chính mình là đủ rồi.
Không gian bên ngoài thật tĩnh lặng, có lẽ đã đến lúc tôi nên kết thúc những suy tư này. Pháp tính vẫn luôn hằng hữu, không hề lay động, chỉ có mình là cứ mải miết đi tìm những thứ xa rời mà quên mất cái gốc rễ ngay dưới chân. Dường như chính trong sự tĩnh lặng này, giáo pháp mới có thể thẩm thấu sâu sắc nhất vào tâm hồn.